Động cơ xe hơi bao gồm rất nhiều bộ phận cơ khí khác nhau. Để các bộ phận này hoạt động trơn tru và ổn định thì không thể thiếu vật liệu bôi trơn là dầu nhớt xe ô tô. Trong đó, mỗi bộ phận lại cần một loại dầu nhớt chuyên biệt mà chủ xe cần nắm rõ trong quá trình sử dụng và bảo dưỡng xe. Nếu sử dụng các loại dầu bôi trơn ô tô sai chức năng sẽ dẫn đến hư hỏng hoặc giảm tuổi thọ của các bộ phận. Trong bài viết này hãy cùng FrankC tìm hiểu 5 loại dầu nhớt ô tô và các bộ phận cần phải thay định kỳ.
Công dụng của dầu nhớt ô tô
Các loại dầu nhớt xe ô tô nói chung là loại dầu dùng để bôi trơn cho các bộ phận cơ khí, có nguồn gốc từ dầu mỏ kết hợp thêm các phụ gia. Trong đó các phụ gia được thêm vào với mục đích làm cho dầu nhờn thương phẩm có được những tính chất phù hợp với chỉ tiêu đề ra đối với từng thành phần khác nhau mà dầu mỏ nguyên bản không đáp ứng được.
Công dụng đầu tiên của dầu nhớt ô tô là bôi trơn các bộ phận cơ khí, giúp các bộ phận này di chuyển một cách trơn tru và ổn định, hạn chế lực ma sát gây mài mòn cũng như làm giảm tuổi thọ của linh kiện. Bên cạnh đó, dầu nhớt cũng làm cho các chất cặn bã trong động cơ không bị kết dính, hình thành các lớp muội có kích thước lớn dễ gây nghẹt và ảnh hưởng đến khả năng vận hành. Công dụng cuối cùng và không kém phần quan trọng, dầu nhớt sẽ giúp làm mát, giảm nhiệt lượng sinh ra do ma sát trong quá trình vận hành. Vì vậy cần thay dầu ô tô thường xuyên để kéo dài tuổi thọ cho các chi tiết cơ khí phức tạp này.
Các loại dầu nhớt cho ô tô cần thay thế định kỳ
Dầu nhớt động cơ
Dầu nhớt động cơ giúp duy trì hoạt động của hệ thống động cơ qua cơ chế bôi trơn, giảm ma sát và làm sạch các bộ phận cơ khí như piston, xi lanh hay trục khuỷu. Bởi quá trình đốt cháy nhiên liệu của động cơ có thể tạo thành những muội than, cặn bẩn,… và chúng được lưu giữ trong dầu nhớt nhằm đảm bảo không ảnh hưởng tới các bộ phận cơ khí. Sau thời gian dài sử dụng, dầu nhớt sẽ bị xuống cấp làm giảm khả năng bôi trơn và chứa các cặn bẩn.
Vì vậy người lái cần theo dõi, kiểm tra và thay dầu nhớt động cơ định kỳ. Để biết thời điểm thích hợp bạn cần thường xuyên kiểm tra bằng que thăm dầu, nếu vẫn nằm trong khoảng max thì chưa cần phải thay. Ngoài ra bạn cũng có thể theo dõi màu của dầu nhớt, nếu dầu màu hổ phách thì chứng tỏ chưa cần thay. Một số người lại có thói quen dựa vào số km đi được để tiến hành thay nhớt.
Bên cạnh đó một số trường hợp cần thay dầu sớm hơn như:
- Xe vận hành liên tục, thường xuyên phải khởi động máy
- Xe để lâu không sử dụng cũng nên thay dầu nhớt cho xe sau 1 năm, vì để lâu nhớt cũng không còn phát huy hết tác dụng.
- Theo các chuyên gia, nên cho xe đi thay dầu sau 5.000km – 10.000km
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng xe để biết được thời gian thay dầu hợp lý và lựa chọn loại dầu nhớt phù hợp.
- Xe chạy chậm hơn hoặc tăng tốc chậm hơn so với bình thường thì đây cũng là dấu hiệu cần thay nhớt mới cho xe.
>> Xem thêm Dầu nhớt động cơ
Dầu hộp số
Dầu hộp số có tác dụng bôi trơn, giảm ma sát, chống gỉ sét… giúp các bộ bánh răng bên trong hộp số có thể hoạt động trơn tru. Ở hộp số tự động, loại dầu nhớt này còn tham gia trực tiếp vào quá trình hoạt động của bộ ly hợp thủy lực.
Dầu hộp số thường xuyên phải làm việc trong môi trường nhiệt độ cao dễ khiến các phân tử trong dầu nhớt bị bẻ gãy, không còn đảm bảo hiệu quả làm việc. Ngoài ra, giống như động cơ, các muội than, cặn bẩn và bụi kim loại li ti từ quá trình vận hành của hộp số sẽ được lưu trữ trong dầu nhớt khiến dầu bị đặc dần, không còn hiệu quả bôi trơn. Do đó thay dầu hộp số ô tô cũng là điều cần được chú ý và thực hiện định kỳ.
Theo khuyến cáo của các chuyên gia, dầu hộp số nên được thay sau mỗi 40.000 – 50.000 km sử dụng đối với xe hộp số sàn, và sau mỗi 60.000 – 150.000 km đối với hộp số tự động.
Dầu trợ lực lái
Trên các dòng xe hiện đại, hệ thống trợ lực lái thủy lực có mặt như một trang bị tiêu chuẩn giúp thao tác đánh lái trở nên dễ dàng và nhẹ nhàng hơn. Hệ thống này sử dụng dầu để hỗ trợ cho việc vận hành. Dầu đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hệ thống trợ lực lái thủy lực hoạt động một cách bình thường.
Loại dầu này sẽ xuống cấp sau thời gian sử dụng nhất định nên cần được thay thế định kỳ sau mỗi 60.000 – 80.000 km tương đương với 4 – 5 năm sử dụng.
Dầu thủy lực
Đối với các hệ thống phanh thủy lực, dầu phanh đóng vai trò truyền lực từ bàn đạp phanh qua các cùm phanh (má phanh) ở 4 bánh xe. Còn đối với hệ thống treo thủy lực, các giảm xóc thủy lực sử dụng dầu trong ống thủy lực và thông qua hoạt động của piston làm triệt tiêu các rung động giúp xe di chuyển êm ái hơn.
Sau thời gian dài sử dụng khiến dầu phanh thủy lực và dầu giảm xóc thủy lực hao hụt, không còn đảm bảo hiệu quả làm việc, ảnh hưởng đến sự an toàn của người lái. Vì vậy loại dầu nhớt ô tô này cũng cần được bổ sung và thay thế thường xuyên. Dầu thủy lực được khuyến cáo nên thay thế sau mỗi 5000 – 6000 giờ hoạt động liên tục.
Mỡ bôi trơn các trục
Dù không cần bổ sung hay thay thế quá thường xuyên nhưng mỡ bôi trơn các trục ô tô cũng là chi tiết cần quan tâm. Mỡ bôi trơn thường xuất hiện ở vòng bi bánh xe, khớp trục các đăng, moay ơ vòng bi cắt ly hợp, trục khuỷu động cơ,… có tác dụng làm giảm ma sát giữa các bề mặt kim loại tiếp xúc trực tiếp với nhau chống lại tình trạng ăn mòn.
Mỡ bôi trơn không cần bổ sung quá thường xuyên, thông thường chủ xe chỉ cần thực hiện việc này khi xe đã chạy được khoảng 100.000 – 150.000 km.
Như vậy, có tất cả 5 loại dầu nhớt ô tô mà chủ xe cần nắm rõ để lựa chọn sử dụng và thay thế khi cần thiết. Việc biết rõ các loại dầu nhớt này sẽ giúp chủ xe bảo quản động cơ xe hơi tốt hơn, tránh khỏi những hư hại không đáng có.